- Τα δάση καλύπτουν το 31% του Πλανήτη. Από τον αέρα που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε, την τροφή που τρώμε, τα δάση μας υποστηρίζουν.
- Περίπου 1,6 δις άνθρωποι εξαρτούν την επιβίωση τους από τα δάση, περιλαμβανομένων και των 70 εκ. αυτόχθονων πληθυσμών.
- Περισσότεροι από 14 εκ. εργαζόμενοι παγκοσμίως απασχολούνται στη βιομηχανία των δασικών προϊόντων.
- Το 75% των φτωχών στον κόσμο επηρεάζονται άμεσα από την υποβάθμιση του εδάφους.
- Τα δάση φιλοξενούν πάνω από το 80% όλων των χερσαίων ειδών ζώων, φυτών και εντόμων. Ωστόσο, η βιοποικιλότητα μειώνεται ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία.
- Υπολογίζεται ότι το 20% της γης έχει υποβαθμιστεί μεταξύ του 2000 και του 2015, περίοδο που χάθηκαν 3,3 εκ. εκτάρια δασών
ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΑΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ & ΠΟΛΥΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
Τα δάση και άλλες δασικές εκτάσεις της ΕΕ των 28, καλύπτουν επιφάνεια 176 εκατομμυρίων εκταρίων, η οποία αντιστοιχεί στο 42 % περίπου της συνολικής έκτασης της. Ως πολυλειτουργικά οικοσυστήματα, εξυπηρετούν οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς σκοπούς. Αποτελούν ενδιαιτήματα για ζώα και φυτά, συμβάλλουν σημαντικά στον μετριασμό της κλιματικής μεταβολής, ενώ προσφέρουν συγχρόνως και άλλες περιβαλλοντικές υπηρεσίες προστατευτικού και ρυθμιστικού χαρακτήρα. Σχεδόν το ένα τέταρτο των δασικών εκτάσεων της ΕΕ προστατεύεται στο πλαίσιο του προγράμματος Natura 2000, ενώ σε πολλές από τις υπόλοιπες εκτάσεις συναντώνται είδη που έχουν χαρακτηρισθεί προστατευόμενα, βάσει της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία της φύσης.
Η διασφάλιση της αειφόρου διαχείρισης των Δασικών Οικοσυστημάτων, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση και πρωτεύοντα στόχο της Ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής, προκειμένου να παραχθούν τα οφέλη και οι υπηρεσίες με ορθολογικό τρόπο. Στην κατεύθυνση αυτή, η ΕΈ αποφάσισε, μεταξύ άλλων, στο Ελσίνκι το 1993 και στη Λισαβόνα το 1998, ότι τα υποβαθμισμένα λόγω υπερεκμετάλλευσης δάση της, θα πρέπει να αποκατασταθούν και να διαχειριστούν βάσει ενός αειφορικού σχεδιασμού. Ωστόσο, θα πρέπει παράλληλα να επιτευχθεί, σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, η αναγνώριση των οικονομικών, προστατευτικών και κοινωνικών λειτουργιών των δασών καθώς και οι οικοσυστημικές τους υπηρεσίες.
ΔΑΣΙΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ
Έχουν περάσει 27 χρόνια από την πρώτη εμφάνιση (1993) της Δασικής Πιστοποίησης και της χρήσης σημάτων στα παραγόμενα δασικά προϊόντα.
Η δασική πιστοποίηση συνδέει το εμπόριο με την αειφορική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, παρέχοντας πληροφορίες για την κατάσταση των δασών, από τα οποία παράγονται ξυλώδη και μη ξυλώδη δασικά προϊόντα. Η προώθησή της είναι μέρος μιας γενικότερης τάσης για καθορισμό προτύπων περιβαλλοντικής συμβατότητας στη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Βασικούς στόχους της δασικής πιστοποίησης, αποτελούν η συνεχής βελτίωση της διαχείρισης των δασών, η ενίσχυση και βελτίωση της θετικής εικόνας της δασοπονίας και του ξύλου ως ανανεώσιμης πρώτης ύλης, η δημιουργία ενός οργάνου μάρκετινγκ του ξύλου και των λοιπών δασικών προϊόντων, καθώς και η διασφάλιση των καταναλωτών ότι τα πιστοποιημένα προϊόντα προέρχονται από δάση τα οποία διαχειρίζονται αειφορικά.
Για τη βιομηχανία και το εμπόριο αποτελεί ένα όργανο περιβαλλοντικού μάρκετινγκ, για τους καταναλωτές παρέχει πληροφόρηση για τις επιπτώσεις του προϊόντος που έχουν προμηθευθεί, για τους ιδιοκτήτες δασών είναι ένα εργαλείο για την πρόσβαση στην αγορά και την εξασφάλιση εσόδων, για δε τις κυβερνήσεις αποτελεί ένα μέσο για την προώθηση της αειφορικής δασικής διαχείρισης και «προτύπων αειφορικής κατανάλωσης». Για το οικολογικό κίνημα, είναι ένα μέσο να επηρεάσουν τη δασική διαχείριση στην κατεύθυνση της προστασίας της βιοποικιλότητας (Rametsteiner και Simula, 2003, Comelis van Kooten κ.α. 2005).
Η έκταση των πιστοποιημένων δασών παγκοσμίως συνεχώς αυξάνεται. Από περίπου 3,5 εκ. εκτάρια (ha) πιστοποιημένων δασών το 1997 και ποσοστό 3%, έφθασαν τα 124 εκ. ha το 2002 και τα 429 εκ. ha το 2017, φθάνοντας στο 10,6% της παγκόσμιας έκτασης των δασών.(FAO)
Ο αριθμός των πιστοποιητικών των δασικών προϊόντων που προέρχονται από αειφορικά διαχειριζόμενα δάση και έχουν πιστοποιηθεί στην αλυσίδα παραγωγής τους, άγγιξε τα 52.000 παγκοσμίως. Δεδομένου ότι το 2002, πρώτη χρονιά επίσημων στατιστικών στοιχείων, τα πιστοποιητικά ήταν μόλις 2.500, φαίνεται η ταχύτατη αύξηση τους, που ξεπερνάει το 2.000%.!
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Επιτακτική κρίνεται η ανάγκη και για τη χώρα μας να θεσπίσει ένα σύστημα πιστοποίησης για την αειφορική διαχείριση των δασών και των δασικών προϊόντων. Μετά από πολλές επίμονες και συντονισμένες προσπάθειες είκοσι και πλέον χρόνων, το Πράσινο Ταμείο με τη με αριθμό 123.5.8/2017 απόφαση του, προχώρησε στην ένταξη στο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα «Προστασία και αναβάθμιση Δασών 2017» του Έργου με τίτλο «Οδικός Χάρτης για την πιστοποίηση της αειφορικής διαχείρισης των Ελληνικών δασών και των προϊόντων ξύλου – Δημιουργία του Ελληνικού Συστήματος Πιστοποίησης» (ΑΔΑ: ΩΧΛΥ46Ψ844-Ζ84).
Το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε να υλοποιείται υπό τη σκέπη του Ινστιτούτου Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, κατόπιν σχετικής σύμβασης που έχουν συνυπογράψει, στοχεύοντας στη δημιουργία του Ελληνικού Συστήματος Πιστοποίησης στην επόμενη τριετία.