8. 0. ΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

0.1 Το πρότυπο σύστημα που θα αναπτυχθεί, θα συμφωνεί απόλυτα με τις διεθνείς απαιτήσεις και διαδικασίες του Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC). Αυτές οι διεθνείς απαιτήσεις και διαδικασίες του PEFC, θα προσαρμοστούν σε Εθνικό επίπεδο με τις σημερινές νομοθετικές διατάξεις της Ελλάδας, που υποχρεούται να συμμορφώνεται ο οποιοσδήποτε δασοκτήμονας. Αυτές οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν:

1. Τη νομοθεσία Διεθνών Συμβάσεων:

• Σύμβαση Ramsar για τη διατήρηση των υγροτόπων (Φεβρουάριος 1971).
• Σύμβαση CITES (Μάρτιος 1973).
• Σύμβαση της Βόννης για τη διατήρηση των μεταναστευτικών ειδών άγριας πανίδας (Ιούνιος 1979).
• Σύμβαση της Βέρνης για την προστασία της άγριας ζωής και των φυσικών οικοτόπων της Ευρώπης (1982).
• Σύμβαση του Ρίο ντε Τζανέϊρο για τη βιολογική ποικιλότητα (Ιούνιος 1992).
• Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια, που εγκρίθηκε το 2000 και τέθηκε σε ισχύ το 2003.
• Πρωτόκολλο της Ναγκόγια για την πρόσβαση σε γενετικούς πόρους και τον καταμερισμό των πλεονεκτημάτων, που εγκρίθηκε το 2010 και τέθηκε σε ισχύ το 2014.
• Παγκόσμια συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή (Δεκέμβριος 2015).

2. Τη σχετική Εθνική Δασική και Περιβαλλοντική Νομοθεσία και ειδικότερα

• Ν. 86/69: Δασικός Κώδικας
• Ν. 998/79: Περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας.
• Ν. 1650/86: Για την προστασία του περιβάλλοντος.
• Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Οκτωβρίου 2010, για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά.
• Εγκυκλίους διαταγές 10223/958/1953 και 158072/1120/30-7-1965 εγκεκριμένες από τον Υπ. Γεωργίας, οι οποίες διαμορφώνουν το πλαίσιο προδιαγραφών εκπόνησης δασοπονικών μελετών, ρυθμίζοντας ταυτόχρονα και ζητήματα απογραφής και μεθοδολογίας διαχείρισης δασών και
• ΥΑ 166780/1619/2018 Τροποποίηση των «Προσωρινών Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών Εργασιών Σύνταξης Δασοπονικών και λοιπών Μελετών Δασών και Δασικών Εκτάσεων».

Ιδιαίτερα σημαντικές για την αειφορική διαχείριση των δασών είναι οι οδηγίες που δόθηκαν από την Διυπουργική Συνδιάσκεψη για την προστασία των δασών της Ευρώπης (Second Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe – 16-17 June 1993, Helsinki/Finland), όπου διατυπώνονται με σαφήνεια τα ακόλουθα:

1. Ο ρόλος των δασών είναι πολλαπλός, τόσο όσον αφορά το περιβάλλον όσο και την ανάπτυξη.

2. Αναγνωρίζεται η ανάγκη για αειφορική διαχείριση των δασών.

3. Η αειφορική διαχείριση δεν πρέπει να επικεντρώνεται σε ένα πόρο και εν προκειμένω στο ξύλο, αλλά πρέπει να καλύπτει το σύνολο των δασικών λειτουργιών.

4. Η λήψη αποφάσεων διαχείρισης των δασών πρέπει να στηρίζεται στην εκτίμηση οικονομικών και μη οικονομικών αξιών, που εκφράζουν τα αγαθά και οι υπηρεσίες των δασών, καθώς και σε μεθόδους “κόστους-ωφέλειας ανάλυσης” (cost benefit analysis) στο χώρο του περιβάλλοντος.

5. Η αειφορική διαχείριση και η χρήση των δασών πρέπει να προωθούνται από τις επιμέρους χώρες στα πλαίσια των εθνικών τους πολιτικών και προτεραιοτήτων και στη βάση υγιών κατευθυντήριων γραμμών προστασίας του περιβάλλοντος.

6. Η επιστημονική έρευνα και οι δασικές απογραφές που διενεργούνται από εθνικούς οργανισμούς και λαμβάνουν υπόψη βιολογικές, φυσικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταβλητές, καθώς και την τεχνολογική ανάπτυξη, πρέπει να ενισχύονται αποτελεσματικά.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Με την Υπουργική Απόφαση 166780/1619/2018 Τροποποίηση των «Προσωρινών Πρότυπων Τεχνικών Προδιαγραφών Εργασιών Σύνταξης Δασοπονικών και λοιπών Μελετών Δασών και Δασικών Εκτάσεων» επιχειρείται η αναθεώρηση της εγκυκλίου του 1965, όπου ορθά επιχειρήθηκαν οι παρακάτω αλλαγές:

α) στον τρόπο χαρτογράφησης και την εισαγωγή της τεχνολογίας των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών,

β) στη γενική περιγραφή του δάσους με αναφορά στο δίκτυο NATURA 2000, στις φυτοδιαπλάσεις, στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και στις οικοσυστημικές υπηρεσίες,

γ) στην ειδική περιγραφή μερικώς δασοσκεπών εκτάσεων,

δ) στην ενσωμάτωση αναφορών του Συντάγματος για οικοσυστημική προσέγγιση του δάσους κατά τον καθορισμό των στόχων και

ε) στη δημιουργία σποροπαραγωγικών συστάδων.

Παρόλα αυτά, μερικά θέματα δεν προετοιμάσθηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να διαμορφωθεί ένα ακόμη πιο λειτουργικό πλαίσιο για την εκπόνηση των δασοπονικών μελετών, όπως για παράδειγμα:

α) στα πεδία χαρτογράφησης του Παραρτήματος Ι, όπου στα βασικά στοιχεία του δασοπονικού χάρτη δεν προβλέφθηκε η χαρτογραφική απεικόνιση μικτών συστάδων, διαχειριστικών κλάσεων, ποιοτήτων τόπου κλάσεων ηλικίας, μορφών χρήσης κ.λπ.,

β) προωθήθηκε η μόνιμη επιφανειακή διαίρεση κατά «συστάδες», ενώ ήδη στις προηγούμενες προδιαγραφές προβλεπόταν μετάβαση στα Υποτμήματα και η χρήση της συστάδας με τη δασοκομική της έννοια, δημιουργείται σύγχυση μεταξύ των θεματικών πληροφοριών και επιπέδων πληροφορίας, καθώς προβλέπεται σύνθεση σε έναν ενιαίο δασοπονικό χάρτη,

γ) ταυτίζονται οι βραχώδεις (ονομάζονται πετρώδεις) με τις χορτολιβαδικές και χάνεται η δυνατότητα εκτίμησης βοσκοϊκανότητας (αναγκαία για άγρια ζωή και κτηνοτροφία) και

δ) εξαιρούνται οι θαμνώνες από τις δασοσκεπείς και μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις, ενώ προβλέπονται χωριστά επίπεδα για αείφυλλα πλατύφυλλα, δημιουργώντας σύγχυση στην ανάλυση και αξιολόγηση προς κάθε κατεύθυνση.

Όλα αυτά στοιχειοθετούν την ανάγκη βελτιώσεων, που πρέπει να εστιάσουν σε όλα τα ζητήματα διαχείρισης, ώστε οι δασοπονικές μελέτες (καλούμενες στη συνέχεια ως Διαχειριστικά σχέδια) να είναι σε θέση να δημιουργούν εισροές για τον έλεγχο της αειφορίας.